همانطور که می دانید استفاده از انواع پنجره در معماری نقش به سزایی دارد که هدف از استفاده از آن می تواند روشنایی فضای داخلی، تهویه هوا و زیبایی ظاهری ساختمان باشد. جایگاه پنجره بسیار ویژه است که می تواند از جنس های مختلف و در طرح ها و اشکال مختلفی طراحی و تولید گردد. به دلیل اهمیت موضوع لازم دانستیم این مقاله را به صورت اختصاصی به انواع پنجره در معماری اختصاص دهیم. لطفا ما را همراهی کنید.
انواع پنجره در ساختمان
پنجره هایی که در ساختمان ها و بناها استفاده می شوند انواع مختلفی دارند که البته در گذشته از چنین تنوعی برخوردار نبودند. پنجره ها را از نظر متریال و جنسی که از آن تهیه می شوند می توان به انواع چوبی، پنجره دوجداره آلومینیومی، آهنی و upvc تقسیم بندی نمود. از نظر معماری سنتی ایرانی هم انواع مختلف پنجره عبارتند از پنجره ارسی، پنجره شباک، جامخانه و روزن که در ادامه آنها را بررسی می کنیم.
پنجره ارسی
پنجره ارسی به حالت مشبک طراحی شده و از جنس چوب می باشد. داخل هر کدام از این شبکه های چوبی از شیشه های رنگی استفاده می شود. ترکیب شیشه های رنگی می تواند جلوه زیباتری را ایجاد نماید که هر بیننده ای از تماشای آن لذت ببرد. عبور نور خورشید از این شیشه ها می تواند چشم انداز بسیار زیبایی را خلق نماید. جالب است بدانید پنجره های ارسی بدون استفاده از هیچ گونه چسب و میخی طراحی و ساخته می شوند. عامل اصلی در ساخت پنجره ارسی استفاده از اتصالات بسیار ظریف چوبی می باشد که شیشه ها را به حالت کنشکاف در درون شیارهای چوبی قرار می دهند.
پنجره شباک
در معماری سنتی ایرانی پنجره شباک هم یکی از انواع پنجره در معماری محسوب می گردد. در ساخت این پنجره ها شیشه به کار نمی رود و می توان از جنس کاشی، چوب، سنگ و آجر برای ساخت این پنجره ها استفاده نمود. در گذشته از این پنجره ها به لحاظ تزئین فضا و جداکننده قسمت های مختلف در خانه استفاده می شد. لازم است اشاره کنیم که اگر این پنجره برای کاربری تزئینی استفاده گردد توصیه می کنیم قسمت مشبک آن را از جنس چوب و کمی ریزتر انتخاب کنید. ریزی شبکه ها علاوه بر زیبایی می تواند حریم خصوصی را هم افزایش دهد. اصلی ترین کاربری پنجره شباک به عنوان جان پناه است که در مناطق گرم و مرطوب به این عنوان استفاده می گردد.
پنجره جامخانه
پنجره جامخانه از دیگر پنجره هایی است که در معماری سنتی زیاد به آن پرداخته شده است. کاربری این مدل از پنجره ها بر روی سقف هایی است که به حالت گنبدی شکل هستند. استفاده از این پنجره ها در سقف می تواند حرارت و یا رطوبت موجود در فضا را تنظیم نماید. سطح پنجره جامخانه از جنس سفال ساخته می شود که حفره هایی بر روی آنها تعبیه شده است. بر روی این حفره ها می توان یک جام شیشه ای قرار داد.
پنجره روزن
پنجره روزن در اندازه بسیار کوچکی طراحی و ساخته می شود. عمده کاربری این مدل از پنجره ها به منظور ارتباط سریع و فوری مابین فضاهای مختلف، تهویه هوا و یا موارد این چنینی عنوان شده است. در معماری سنتی ایرانی از پنجره روزن در کاروان سراها، قهوه خانه ها، مطبخ ها و حجره ها استفاده زیادی می شد زیرا پنجره روزن می توانست تهویه هوای محیط را به راحتی بر عهده بگیرد. برای جلوگیری از ورود حیواناتی از قبیل گربه و موش از طریق این پنجره، از درب های سنگی و یا چوبی برای پوشش آن استفاده می کردند.
جمع بندی
با گذشت زمان پنجره ها هم پا به پای تغییراتی که در سایر صنایع ایجاد شده است، متحول شده اند. امروزه در سبک های مختلف معماری از انواع مختلف پنجره استفاده می گردد. این تنوع می تواند به دلیل استفاده از متریال های مختلفی از قبیل چوب، آهن، upvc و آلومینیوم باشد و یا به دلیل تنوع در تکنولوژی ساخت و نصب به وجود آید. لازم است در هنگام انتخاب به نوع کاربری و تناسب پنجره با نمای ظاهری ساختمان توجه کنید.
